شايد از اينكه در ابتداي دوره تمرينات كاهش وزن خود با افزايش وزن مواجه شده باشيد تعجب كنيد يا درمانده شويد. شايد فكر كنيد كه تمرينات اشتباه است يا شما كاري را درست انجام نميدهيد، اما اينطور نيست. افزايش وزن در هفتههاي ابتدايي دلايل آشكار و پنهاني دارد. با ما همراه باشيد تا اين دلايل را بررسي و نگراني شما را رفع كنيم.
افزايش چربي، عضله يا آب؟!
اول بايد معلوم شود كه افزايش وزن شما براثر عضلهسازي، افزايش حجم آب بدن يا خود چربيها است.
عضلات تراكم بيشتري در مقايسه با چربيها دارند؛ همچنين آنها جاي كمتري ميگيرند. در طول تمرينات گرچه لاغرتر ميشويد، اما وزن شما افزايش مييابد.
يك دليلِ ديگر ذخيرهشدن آب در ماهيچهها است. طبق اين نظريه، با شروع تمرينات، بدن آب بيشتري در ماهيچهها ذخيره ميكند تا قند لازم براي فعاليت را سريعتر به آنها برساند و فرايند بازسازي را تسريع كند؛ پس بدن شما احتمالا در دوره تمرينات، چند صد گرم آب بيشتري انباشته ميكند.
اندازهگيري وزن نميتواند به شما بگويد كه كداميك از موارد بالا رخ داده است. بهتر است مدتي از وزنكردن خود چشمپوشي كنيد. بهجاي وزن، روي ابعاد بدنتان تمركز كنيد. اگر اندازه دور كمر يا بازوهاي شما در حال كاهش است، يعني در مسير درست قرار داريد.
بااينهمه، اگر همچنان در حال افزايش وزن هستيد، مثلا اندازه دور كمرتان بيشتر هم شده است، بايد ۵ دليل زير را در نظر بگيريد. شايد لازم باشد در برنامه غذايي يا تمرينها تغييراتي بدهيد.
۵ دليل افزايش وزن در دوره تمرينات ورزشي
۱. دريافت كالري بيش از حد
برخي افراد با شروع تمرينات، بيشتر غذا ميخورند. شايد شما ادعا كنيد كه يك رژيم غذايي كمكالري و سالم را دنبال ميكنيد؛ اما تا زماني كه ميزان كالري دريافتي را اندازهگيري نكنيد، نميتوانيد از مقدار دقيق آن آگاه شويد. تقريبا هميشه مقدار آن بيشتر از چيزي است كه تصور ميكرديد. اغلب افراد با ثبت و اندازهگيري كالري دريافتي خود، از ميزان بالاي آن شگفتزده ميشوند.
ميزان كالري دريافتي خود را دستكم تا يك هفته ثبت كنيد. براي اين كار ميتوانيد از وبسايتها يا برنامههاي موبايلي مختلف استفاده كنيد. اين كار به شما كمك ميكند كه دركي از مقدار دريافت آن به دست آوريد. اگر مقدارش زياد است، با اصلاح برنامه غذاييتان آن را به حد مطلوب كاهش دهيد.
به ياد داشته باشيد انجام تمرينات و شروع ورزش به اين معنا نيست كه ميتوانيد هرچه دلتان خواست را به هر مقداري بخوريد.
۲. كاهش شديد دريافت كالري
شايد متناقض به نظر برسد اما كاهش شديد دريافت كالري موردنياز بدن ميتواند باعث توقف تلاش شما براي كاهش وزن شود. اگر دريافت كالري موردنياز بدنتان را بهشدت محدود كنيد، بدن شما با كاهش سوختوساز، با آن مقابله ميكند. براي پرهيز از اين مشكل حتما كالري موردنياز را در دوره تمرينات دريافت كنيد. هيچكدام از وعدههاي غذايي را حذف نكنيد.
۳. سازگاري بدن با تغييرات
خيلي از افراد تصور ميكنند با شروع تمرينات بايد اثر آن را بلافاصله مشاهده كنند. شما يكشبه دچار اضافه وزن نشدهايد كه انتظار داريد يكشبه وزن كم كنيد.
بدن براي هماهنگي با برنامه غذايي و تمرينات جديد، نياز به زمان دارد. چند هفته يا حتي چند ماه به آن فرصت بدهيد تا با شرايط جديد سازگار شود.
پشتكار و پيوستگي در تمرينات و كاهش كالري دريافتي در بلندمدت به تغييرات اساسي خواهد انجاميد. گاهي اوقات، بيماري، مصدوميت يا شرايط زندگي امروزي شما را از برنامه عقب مياندازد. بايد براي جبران آن، انعطافپذير باشيد.
۴. مشكلات پنهان
گاهي بهخوبي تمرين ميكنيد و مشكلي هم در برنامه غذايي شما نيست، اما همچنان در حال افزايش وزن هستيد. در اين صورت، وقت آن رسيده است كه با پزشك مشورت كنيد. وجود برخي ناهنجاريها در غده تيروئيد ميتواند به افزايش يا كاهش وزن منجر شود. شايد هم دارويي مصرف ميكنيد كه روي سوختوساز بدن اثر گذاشته است.
همچنين، سن يك عامل مهم در كاهش وزن است. هرچه سن بالاتر ميرود، توان بدن براي سوختوساز كمتر ميشود.
۵. افزايش حجم عضلات، سريعتر از چربيسوزي
اين مشكل رايجي است. با ادامشه تمرينات، بدن شما رشد بيشتري ميكند. اين رشد ناشي از افزايش حجم عضله است. در اين موضوع، عوامل ژنتيكي هم نقش دارند: ماهيچههاي برخي افراد سريعتر رشد ميكنند. با اين حال، بهتر است تمرينات اختصاصي چربيسوزي مانند «تمرينهاي هوازي» را در برنامه خود بيشتر كنيد تا سهم چربيسوزي را افزايش دهيد.
دلايل افزايش وزن شما هرچه باشد، اغلب موقتي است و با ادامهيافتن برنامهتان، برطرف خواهد شد. اگر هم نشد، دست از تلاش نكشيد. براي دريافت برنامه تمرين از مربيان حرفهاي كمك بگيريد. رژيم غذايي خود را نيز با مشاوره با متخصص تغذيه تنظيم كنيد. گاهي اوقات براي كاهش وزن فقط به برخي تغييرات كوچك نياز داريد.