در دنياي پزشكي غشكردن يا بيهوششدن را سنكوپ مينامند. اين عارضه ممكن است بر اثر كاهش جريان خون در مغز رخ بدهد كه به ازدستدادن هوشياري و اختيار ماهيچهها منجر ميشود. وقتي فرد ميافتد، جريان خون در مغز بيشتر ميشود و فرد دوباره به هوش ميآيد. اين اتفاق از آنچه فكر ميكنيد شايعتر است. هر فردي در هر سني ممكن است دچار سنكوپ شود.
سنكوپ چيست؟
سنكوپ اصطلاحي پزشكي بهمعني غشكردن يا بيهوششدن است كه بر اثر كاهش جريان خون در مغز رخ ميدهد. اين عارضه ممكن است در چنين شرايطي رخ بدهد:
- هنگام افت فشار خون ناگهاني؛
- افت ضربان قلب؛
- تغيير ميزان خون در نواحي مختلف بدن.
اگر از هوش برويد، بهاحتمال زياد خيلي سريع دوباره به هوش ميآييد، اما ممكن است تا مدتي احساس گيجي كنيد.
سنكوپ نسبتا شايع است و ۳درصد مردان و ۳٫۵درصد زنان در طول عمرشان حداقل يك بار دچارش ميشوند. خطر اين شرايط با افزايش سن بيشتر ميشود، مثلا ۶درصد از افراد بالاي ۷۵ سال دچار اين عارضه ميشوند. البته امكان سنكوپ در هر سني وجود دارد و ممكن است براي افراد سالم يا بيمار رخ بدهد.
علائم سنكوپ
علائم شايع سنكوپ عبارتاند از:
- بيهوشي؛
- احساس منگي؛
- افتادن بيدليل؛
- سرگيجه؛
- احساس خوابآلودگي يا كندي؛
- غشكردن، بهمخصوص بعد از غذاخوردن يا ورزش؛
- احساس بيثباتي يا ضعف هنگام ايستادن؛
- تغيير در وضعيت بينايي، مثلا ديدن نقطه.
بسياري اوقات، بيماران ميتوانند از پيش وقوع سنكوپ را حس كنند. علائم هشداري سنكوپ عبارتاند از:
- گيجي؛
- تهوع؛
- تپش قلب؛
- اختلال در صحبت؛
- نبض ضعيف؛
- تغيير دماي بدن؛
- عرق سرد؛
- رنگپريدگي؛
- ديد تار يا مردمكهاي گشادشده؛
- احساس دوربودن صداها؛
- بيحسي؛
- سرگيجه؛
- احساس چرخيدن اتاق؛
- ضعف بدن؛
- لرزيدن؛
- سردرد.
در صورت حسكردن اين علائم، ميتوانيد با نشستن يا درازكشيدن و قراردادن پاهايتان در سطحي بالاتر، از سنكوپ جلوگيري كنيد.
هنگام سنكوپ يا غشكردن بايد چهكار كنيد؟
هنگامي كه علائم اين عارضه را حس كرديد، دست از كار بكشيد و بنشينيد يا دراز بكشيد. سعي كنيد بدنتان همسطح زمين باشد و پاهايتان را بالاتر از سرتان قرار دهيد. با اين كار خون به مغز برميگردد كه براي پيشگيري از سنكوپ مفيد است. در حالت نشسته يا خوابيده حتي اگر غش كنيد، دچار جراحتهاي ناشي از افتادن، مثلا ضربهخوردن به سر، نميشويد.
كمك به فردي كه دچار سنكوپ شده است
اگر نگران هستيد كه يكي از اطرافيان شما غش كند، به او كمك كنيد بنشيند يا دراز بكشد. همچنين ميتوانيد لباسهايي كه باعث اختلال تنفس ميشوند، مثلا شالگردن يا كراوات را شلتر كنيد.
اگر كسي در حضور شما دچار سنكوپ شد و پس از ۲ دقيقه هوشياري خود را به دست نياورد، با اورژانس تماس بگيريد. هنگامي كه منتظر رسيدن كمك پزشكي هستيد، فرد را به پهلو بچرخانيد و مطمئن شويد كه نفس ميكشد. او را تنها نگذاريد و تا رسيدن اورژانس مراقبش باشيد.