بيشتر افراد كوتاهقد، از قد خود ناراضي هستند چون بلندقد بودن به دلايل زيادي ميتواند مطلوبيت ايجاد كند. حتي اگر دليل خاصي براي افزايش قد خود نداشته باشيد، باز هم بلندقد بودن مزاياي زيادي برايتان خواهد داشت: اعتماد به نفس شما را بالا ميبرد، از شر كفش پاشنهبلند خلاصتان ميكند و يا خيلي ساده، ديگر لازم نيست براي رسيدن دستتان به كابينت بالايي روي يك چهارپايهي لق بايستيد.
تنها درصد اندكي از آدمهاي كوتاهقد ميتوانند قد بكشند. پژوهشها هم نشان ميدهند كه رشد قدِ بيشتر افراد در اواسط دههي سوم زندگي متوقف ميشود. بنابراين اگر كاملا بالغ نشدهايد يعني كه هنوز ممكن است بتوانيد قد بكشيد. ميزان قد كشيدن و بلند شدن قد شما به عوامل زيادي بستگي دارد كه در ادامه توضيح خواهيم داد.
عوامل مؤثر در افزايش قد
۱. عوامل ژنتيكي
قد شما بيش از هر چيز تابعي از عوامل ژنتيكي است. اما اگر والدين شما هر دو قدي كوتاه يا متوسط داشته باشند شما لزوما سرنوشت مشابهي نخواهيد داشت. قد، خصوصيتي چندژني است. يعني گروهي از ژنها روي آن اثر دارند. اگر در خاندان شما افراد بلندقدي وجود داشته باشند اين شانس وجود دارد كه ژن بلندي قد به شما هم رسيده باشد.
تعيين سقف قد شما امكانپذير نيست. اما با استفاده از فرمول سادهي زير ميتوانيد پتانسيل قد خود را حساب كنيد:
قد مورد انتظار = (مجموع قد پدر و مادر شما + ۱۳ اگر پسر هستيد يا – ۱۳ اگر دختر هستيد) / ۲
عددي كه به دست ميآوريد، به اضافه و منهاي ۵ سانتيمتر، قد مورد انتظار شماست. در نظر داشته باشيد كه اگرچه اين يك تخمين كلي است باز هم بايد خيلي به قدي كه در نهايت به آن ميرسيد نزديك باشد.
۲. عوامل غيرژنتيكي
عوامل غيرژنتيكي ديگري هم ميتوانند روي قد مورد انتظار شما اثر بگذارند. تعيينكنندهي بيشتر اين فاكتورها محيطي است كه فرد در آن رشد ميكند. بلندي قد با رشد در ارتباط است. بنابراين، عواملي كه مخل رشد باشند همان تأثير را بر قد خواهند داشت.
برخي از اين عوامل غيرژنتيكي عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض دود تنباكو در زمان جنيني
- بيماري زمان كودكي يا بلوغ
- كيفيت مراقبتهاي پس از تولد
- وزن پايين هنگام تولد
با اينكه بسياري از عوامل موثر بر قد از كنترل شما خارج هستند، چندين كار هست كه ميتوانيد براي رسيدن به نهايت قد خود انجام دهيد. با در نظر گرفتن اين نكته، بهترين روشها براي افزايش قد طبيعي در ادامه ذكر ميشوند.
نكاتي براي افزايش قد به شكل طبيعي
۱. توجه به خواب كافي
ناگفته پيداست كه خواب خوب و كافي يكي از عوامل مهم براي رشد سالم است. پژوهشها نشان ميدهند كه نوجوانان در حال رشد حداقل به ۸ ساعت خواب شبانه نياز دارند (۱۱ ساعت خواب براي بهبود رشد سلامت بسيار موثرتر است).
خواب مناسب اهميت زيادي دارد چون بدن در هنگام خواب رشد كرده و بافت نو توليد ميكند. مغز ما به خصوص زماني كه در حالت امواج آهسته و چرخههاي عميق خواب هستيم هورمون رشد انساني (HGH) ترشح ميكند. به اين ترتيب، خواب ناكافي توليد HGH را كاهش داده و مانع رشد شما تا حداكثر قد مورد انتظارتان خواهد شد.
خوشبختانه، براي داشتن خواب مناسب چندين كار ميتوانيد انجام بدهيد. اول از همه، زمانتان را به خوبي مديريت كنيد تا بعد از يك روز كاريِ شلوغ زمان كافي براي استراحت داشته باشيد. دوم، محيط مناسبي براي خواب خود ايجاد كنيد تا بتوانيد خوب بخوابيد. عواملي را كه باعث اختلال در خواب ميشوند، مانند نور يا سروصداي زياد، از بين ببريد. به علاوه، پيش از رفتن به بستر از نوشيدن نوشيدنيهاي حاوي كافئين بپرهيزيد چون زمان ارزشمند خواب شما را از بين خواهند برد. در عوض، پيش از رفتن به بستر ميتوانيد چاي بابونه بنوشيد چون خواب را بهبود ميدهد. حمام گرم پيش از خواب هم ميتواند كيفيت خواب شما را تا حد زيادي بهتر كند.
۲. داشتن تغذيه سالم
تغذيهي مناسب براي رشد كافي كاملا ضروري است چرا كه كمك ميكند اطمينان حاصل كنيد همهي مواد غذايي لازم براي رشد كامل به بدن شما ميرسد. كليد تغذيهي سالم متعهد بودن به رژيم غذايي متعادل و اجتناب از غذاهاي ناسالم است. براي اينكه به حداكثر قد بالقوهي خود برسيد موارد زير را در تغذيهي خود رعايت كنيد.
ويتامين D كافي
ويتامين D براي رشد سلامت استخوانها ضروري است، به خصوص در مورد كودكان. ويتامين D را ميتوان از غذاهايي مانند ماهي، قارچ و لبنيات، تخممرغ، يونجه و توفو يا قرار گرفتن در معرض نور مناسب خورشيد به دست آورد.
كلسيم كافي
كلسيم دريافتي هم بسيار اهميت دارد چرا كه استخوانها براي رشد و شكلگيري به اين ماده نياز مبرمي دارند. منابع غني كلسيم عبارتند از پنير، دانههاي سويا، ماهي ساردين، سبزيجات و لبنيات.
روي
روي دريافتي خود را با استفاده از غذاهايي مانند حبوبات، مارچوبه، تخممرغ، شكلات و صدف افزايش دهيد تا رشد سلامت شما بهبود يابد. مصرف روي به خصوص در كودكان اهميت دارد چرا كه كمبود روي باعث توقف رشد ميشود.
ساير مواد غذايي مهم
به جز موارد ذكرشدهي فوق، از ساير مواد غذايي هم غافل نشويد چرا كه آنها هم به رشد مناسب كمك ميكنند. براي انرژي بخشيدن به سلولها به كربوهيدارتها احتياج داريد. مصرف پروتئين كافي هم لازم است تا بدنتان آجر كافي براي بالا بردن ساختمان قامت شما داشته باشد. اگر به هر دليلي قادر نيستيد مواد غذايي لازم براي رشد خود را از طريق غذا دريافت كنيد ميتوانيد به سراغ مواد دارويي مكمل برويد.
زمانبندي غذايي خوب
قانون كلي اين است كه بايد سه وعدهي غذايي متعادل در طول روز مصرف كنيد. خوردن ميانوعدههاي سالم بين اين وعدههاي غذايي هم متابوليسم بدن شما را فعال نگه داشته و رشد سالم شما را بهبود ميدهد.
۳. انجام ورزش منظم
ورزش منظم يا انجام ورزش مورد علاقهتان يكي از بهترين روشها براي قدبلند شدن است. بچهها و نوجوانان هميشه تشويق ميشوند كه از نظر فيزيكي فعال باشند چرا كه اين كار باعث بهبود رشد ميشود. حتي اگر بيشتر از ۱۸ سال داريد تا زماني كه در ميانهي دهه سوم زندگي (تقريبا تا ۲۵ سالگي) هستيد ميتوانيد با ورزش كردن چند سانتيمتري به قد خود اضافه كنيد.
دليل علمي اينكه فعاليت فيزيكي به رشد كمك ميكند ساده است: هرچه بدن فعالتر باشد مواد غذايي بيشتري جذب ميكند. افزايش دريافتي مواد غذايي هم به معناي رشد است. به علاوه، ورزش منظم به تحريك هورمونهاي رشد هم كمك ميكند.
ورزش منظم اگر همراه با رژيم غذايي متعادل و خواب كافي باشد به بلندتر شدن قد شما كمك ميكند. برخي از بهترين ورزشهايي كه ميتوانند به افزايش قد كمك كنند عبارتند از:
شنا
شنا يكي از بهترين ورزشهايي است كه ميتواند به بلندتر شدن قد شما كمك كند. شنا باعث كشيدگي ماهيچهها ميشود و اگر آن را از سن كودكي انجام دهيد در رسيدن شما به قد مناسب كمك شاياني خواهد كرد. البته براي اثرگذاري، بايد حداقل ۲ ساعت در روز و ۴ تا ۵ روز در هفته شنا كنيد.
بارفيكس
آويزان شدن از يك ميله افقي با بازوهاي كشيده روشي موثر در افزايش قد است. براي استفاده از اين روش ۱۰ ثانيه در وضعيت يكسان آويزان بمانيد و بعد چندين مرتبه اين حركت را تكرار كنيد.
روش بهتر هم آن است كه پاهايتان را جمع كنيد و چند ثانيه در حالتي موازي با زمين نگه داريد. اگر بخواهيد اين ورزش اثر مثبتي روي قد شما داشته باشد بايد اين نرمش را چندين بار در هفته انجام دهيد.
رساندن نوك انگشتهاي دست به انگشتهاي پا يكي از چندين نرمش كششي است كه ميتوانيد براي افزايش قد انجام دهيد. وقتي براي رساندن دستها به پاها خم ميشويد ستون فقرات شما كشيده ميشود. اين نرمش را هم در حالت نشسته و هم ايستاده ميتوان انجام داد. به علاوه، روشي عالي براي گرم كردن بدن پيش از نرمشهاي شديدتر است.
كشش
براي انجام اين نرمش به سادگي صاف بايستيد و دستهايتان را تا آنجا كه ممكن است به طرف بالا بكشيد.
خم شدن به عقب هم ميتواند كشش ايجاد شده را افزايش بدهد. به علاوه، در اين حالت خواهيد توانست كشش را در پايين كمرتان احساس كنيد. تركيب اين روش با روش رساندن انگشتهاي دست به انگشتهاي پا هم يك نرمش كششي براي تمام بدن است. بهترين حالت اين است كه هر حركت را به مدت ۴ تا ۷ ثانيه انجام دهيد و بعد به سراغ حركت بعدي برويد. كل چرخه را چندين بار تكرار كنيد.
طناب بازي
طناب بازي فقط يك بازي كودكانه نيست بلكه ورزشي عالي براي افزايش قد هم به شمار ميرود. در هنگام انجام اين بازي بدنتان به حالت صاف قرار گرفته و كمر و ستون فقراتتان كشيده ميشود. خم شدن دائم روي زانوها هم باعث ميشود كه ماهيچههاي ساق پا به صورت عمودي كشيده شوند. اين حركات فيزيكي در كنار هم تودهي استخواني را در قسمت پاييني پا افزايش ميدهد كه آن هم به نوبهي خود چند سانتيمتري برايتان افزايش قد ميآورد.