خودزني به عمل وارد كردن صدمه عمدي به وسيله خود فرد به بدنش گفته مي شود كه كارهايي مانند بريدن دست يا سوزاندن را انجام مي دهد. اين كار بيشتر با تصميم به خودكشي انجام نمي گيرد، بلكه به عنوان راه حلي براي تحمل رنج عاطفي، خشم شديد و نااميدي صورت مي گيرد
علل خودزني هنگام عصبانيت
دلايل گوناگوني مي‌توانند سبب اين شوند كه اشخاص در زمان عصبانيت رفتارهاي ناهنجاري مانندخودزني را نشان دهند. در ادامه به چند مورد از مهم ترين اين دلايل اشاره مي كنيم.
برخورداري نبودن از مهارت كنترل خشم
مهارت كنترل خشم يكي از مهمترين مهارت‌ها در زندگي است كه يادگيري آن براي همه افراد الزامي است. امروزه روانشناسان روش هاي گوناگوني را براي كنترل خشم ياد مي‌دهند. اين شيوه ها به شما كمك مي‌كنند تا بتوانيد وجود خشم را در درونتان سريع‌تر بشناسيد و از تبديل شدن آن به پرخاشگري عليه خود يا ديگران جلوگيري كنيد.
برخورداري از بعضي خصوصيتهاي شخصيتي مانند تكانشگري
تكانشگري يكي از خصوصيتهاي شخصيتي است كه سبب مي گردد افراد بيشتر در لحظه، به صورت آني و بدون تفكر كارهايشان را انجام دهند. اين اشخاص در واقع بيشتر تحت تاثير عواطف خود هستند و كمتر مي‌توانند صبر و تحمل به خرج دهند. افرادي كه تكانشگري بالايي دارند هنگامي كه دچار هيجانات شديد مانند خشم مي‌شوند خودكنترلي خيلي كمتري دارند و بيشتر از ديگران امكان دارد كه دست به رفتارهاي ناسالمي مانند خوزني بزنند.
كساني كه در اين مورد آموزشي نديده‌اند يا الگوهاي خوبي نداشته‌اند موقع عصبانيت نمي‌دانند با انرژي قدرتمندي كه درونشان شكل مي‌گيرد چه كار كنند. اين موضوع مي‌تواند سبب شود كه آن‌ها انرژي خود را با رفتارهاي مخربي مانند خودزني نشان دهند. اين در حالي است كه كارهاي ساده‌اي مانند ورزش كردن، دوش گرفتن، كمك گرفتن از تنفس عميق و ديگر شيوه هاي آرام سازي مي‌توانند به روش درستي شما را از شر عواطف منفي رها كنند.
داشتن مشكلات هيجاني
خودزني يكي از رفتارهاي ناسالم در كساني است كه به مشكلات هيجاني مبتلا هستند. مثلا مبتلايان به شخصيت مرزي بيشتر ثبات هيجاني خوبي ندارند. همين طور آن‌ها سطح تحمل كمتري در مقابل اتفاقات محيطي دارند كه سبب مي‌شود زودتر نسبت به اطراف خود عكس العمل نشان دهند و خشم يا ناراحتي عميقي را تجربه كنند.
اين اشخاص بيشتر براي فراموش كردن مشكلات خود از راه حل‌هاي هيجان مدار نامناسبي استفاده مي‌كنند. از جمله اين راه كارها مي‌توان به خودزني، سيگار كشيدن، مصرف مواد مخدر و الكل اشاره كرد. در اين شرايط خيلي مهم است كه فرد تحت روان درماني با يك روانشناس باليني قرار بگيرد. اگر احتياج به دريافت دارو وجود داشته باشد درمانگر شما را به يك روان پزشك ارجاع خواهد داد.
فراموش كردن دردهاي رواني
بعضي اشخاص زمان خشم، درد رواني بسياري را به طور ذهني تجربه مي‌كنند. آن‌ها نمي‌دانند كه چطور مي‌توان از اين درد رها شد يا آن را فراموش كرد. در اين شرايط بعضي افراد با به وجود آوردن درد جسماني شديد در خود سعي مي‌كنند تا ذهن خود را از درد رواني دور نگه دارند. به همين علت امكان دارد دست به خودزني بزنند.
شما مي‌توانيد به جاي اين كار به روش ديگري حواس پنجگانه خود را به شدت تحريك كنيد تا مشغوليت رواني تان رفع شود. مثلا مي‌توانيد يك تكه يخ را در دستان خود نگه داريد، بدن خود را ماساژ دهيد و يا از بوها و عطرهاي آرامش بخش استفاده كنيد. براي يادگيري شيوه هاي بيشتر در اين مورد از يك روانشناس كمك بگيريد.
خود سرزنش گري بسيار زياد
بعضي اشخاص همه اتفاق‌هاي خوب را به شانس و عوامل محيطي نسبت داده و همه اتفاقات بد را به علت ضعف‌هاي دروني خود مي‌دانند. اين مسئله سبب مي گردد كه زمان روبرو شدن با يك رويداد منفي مرتب خود را سرزنش كنند. آن‌ها در اين شرايط ذهنيت يك والد تنبيه گر را پيدا مي‌كنند و امكان دارد خود را لايق تنبيه بدانند.
به همين علت تجربه خشم در آن‌ها باعث رفتارهايي مانند خودزني خواهد شد. چنانچه شما هم چنين احساساتي را تجربه مي‌كنيد بهتر است به يك روانشناس مراجعه كنيد. روانشناس به شما كمك مي‌كند تا ذهنيت‌هاي بالغ و سالم درون خود را بيشتر بشناسيد و با تقويت آن‌ها از رفتارهاي خود آسيب رسان جلوگيري كنيد.
در مورد اسپاي مو بيتر بدانيد