مراقبت از ناخن‌ها مانند مراقبت از پوست و مو در ظاهر آدم تأثيرگذار است. ناخن زيبا در زندگي اجتماعي و كاري يك امتياز به شمار مي‌رود. به عقيده‌ي كارشناسان، بيشتر آدم‌ها چه مرد چه زن، براي مراقبت از ناخن‌ها و زيباتر كردن آنها به توصيه‌ها و روش‌هاي غيركارشناسي روي مي‌آورند. نكته‌ي ديگر اينكه بيشتر ما بدون چون و چرا ناخن‌هاي‌مان را به سالن‌هاي زيبايي مي‌سپاريم كه ممكن است راهنمايي‌ها و روش‌هاي مراقبتي‌شان براي ما بهترين نباشند. در اين مقاله توصيه‌هاي ۳ نفر از برترين متخصصين پوست را براي داشتن ناخنهاي زيبا، آراسته و سالم گردآوري كرديم. اين مقاله را بخوانيد تا ببينيد كه چگونه ناخنهاي زيبايي داشته باشيم.
با كوتيكول وَر نرويد
چه خودتان ناخن‌هاي‌تان را مرتب مي‌كنيد چه ناخن‌كار، نخستين توصيه‌ي جدي ما به شما اين است كه براي داشتن ناخنهاي زيبا، با كوتيكول، همان پوسته‌ي ظاهرا اضافي لبه‌ي پاييني ناخن كه با بريدنش ناخن زيباتر به نظر مي‌رسد، كاري نداشته باشيد. كوتيكول سدي است در برابر انواع قارچ و باكتري؛ با از بين بردن كوتيكول اين محافظ طبيعي را از دست مي‌دهيد. تخريب كوتيكول آن را قرمز، متورم، ملتهب و نازيبا مي‌كند و ممكن است باعث ايجاد عفونت و آسيب دائمي به بستر ناخن شود. هرچند بريدن كوتيكول بيشترين آسيب را به ناخن مي‌زند، فشرده كردن و عقب راندن آن هم ممكن است آسيب‌زا باشد.
۲. مصرف سفت‌كننده‌هاي ناخن را كاهش دهيد (يا اصلا مصرف نكنيد)
براي داشتن ناخنهاي زيبا نكته‌ي مهمي كه بايد بدانيد اين است كه مصرف زياد سفت‌كننده‌ها بيشتر از اينكه مفيد باشد، آسيب‌رسان است. اثرات اين محصولات بر ناخن موضع مطالعه‌ي هيچ پژوهشي نبوده است پس ادعايي كه در اين باره وجود دارد، علمي نيست. بيشتر مردم هيچ سودي از مصرف سفت‌كننده‌هاي ناخن نمي‌برند؛ مگر كساني كه ناخن‌هاي‌شان خيلي سست و شكننده باشد. ناخن سالم انعطاف‌پذير است. بنابراين براي جلوگيري از شكستن ناخن‌ها، از مواد و كارهايي كه ناخن‌ها را خشك و شكننده مي‌كنند، اجتناب كنيد.
۳. بستر ناخن و كوتيكول را مرطوب كنيد
اگرچه شواهد علمي كمي درباره‌ي اثر مرطوب نگه داشتن بستر ناخن بر رشد ناخن وجود دارد، اين كار كوتيكول را زيباتر و احتمال شكستن ناخن را كمتر مي‌كند. اگر ناخن‌هاي‌تان زياد مي‌شكنند، شايد به اين دليل است كه خشك هستند. ماليدن روغن در اطراف كوتيكول باعث مرطوب شدن تمام ناخن و كاهش ترك، لب‌پر شدن و شكاف آن و داشتن ناخنهاي زيبا مي‌شود.
۴. براي داشتن ناخنهاي زيبا بيوتين مصرف كنيد
پژوهش‌هاي گوناگون اثر مصرف مكمل‌هاي بيوتين (يكي از ويتامين‌هاي خانواده‌ي ويتامين ب) را بر افزايش ضخامت و كاهش شكستگي و شكاف و همچنين داشتن ناخنهاي زيبانشان داده‌اند. پژوهشي در آلمان نشان داد افرادي كه طي چند ماه روزانه ۲/۵ ميلي‌گرم بيوتين مصرف كرده‌اند، بهبود چشمگيري را در وضعيت ناخن‌هاي‌شان مشاهده كرده‌اند. به عقيده‌ي كارشناسان بايد ۲/۵ ميلي‌گرم بيوتين در روز مصرف كنيد تا اثر آن را بر ناخن ببينيد. از مواد سودمند ديگر براي سلامتي ناخن‌ها مي‌توان به سيليكون (سيليسيم) و تركيبات MSM (يك تركيب سولفور طبيعي كه در بيشتر مواد غذايي يافت مي‌شود) اشاره كرد.
اما ماده‌اي كه باور غلطي درباره‌ي مفيد بودن آن براي ناخن‌ها وجود دارد، ژلاتين است. مصرف خوراكي و خيساندن ناخن‌ها در ژلاتين، هيچ كدام اثر مثبتي بر ناخن‌ها ندارند؛ حتي خيساندن ناخن‌ها در ژلاتين ممكن است آنها را سست كند. به گفته‌ي كارشناسان، شواهد علمي اندكي درباره اثر مكمل‌ها و محصولات حاوي كلسيم، مخمرها و فلورايد بر سلامتي ناخن‌ها وجود دارد.
۵. مانيكور حرفه‌اي را كاهش دهيد
اگرچه مقاومت در برابر وسوسه‌ي مانيكور و پديكور حرفه‌اي سخت است، اما مطالعات نشان داده‌اند كساني كه به طور پيوسته اين كار را انجام مي‌دهند، بيشتر از خشكي و شكنندگي ناخن رنج مي‌برند. پزشكان معتقدند اين ممكن است به خاطر استفاده‌ي زياد از مواد شيميايي و تركيبات خشن باشد. به گفته‌ي سميه جمال (Sumayah Jamal) متخصص پوست، زناني كه به طور مداوم مانيكور مي‌كنند بيشتر دچار عفونت مزمن بستر ناخن مي‌شوند كه نشانه‌ي آن، قرمزي و پف در ناحيه‌ي اطراف پايه‌ي ناخن است. كناره‌هاي انگشتان در اطراف بستر ناخن بايد صاف و يكدست باشند؛ ملتهب و پف‌دار بودن اين قسمت‌ها نشانه‌ي عفونت است.
يك راه براي كاهش احتمال عفونت، همراه داشتن و استفاده از وسايل مانيكور خودتان در آرايشگاه يا سالن زيبايي است.
۶. از پاك‌كننده‌هاي حاوي اَستون استفاده نكنيد
استون ماده‌اي است كه هر متخصص پوستي استفاده‌ي آن را براي كساني كه ناخنهاي شكننده دارند، ممنوع مي‌كند. مطالعات بسياري نشان داده‌اند كه اَستون باعث خشكي و شكنندكي ناخن مي‌شود.
۷. از سوهان ناخن زمخت استفاده نكنيد
سوهان‌هاي ناخن قديمي، براي ناخن زمخت هستند و باعث مي‌شوند شكاف‌هاي ريز به پارگي و حتي شكستن ناخن منجر شوند. از سوهان‌هايي با سمباده‌هاي نرم و ريز استفاده كنيد، ناخن‌ها را در يك جهت، يكدست و آرام سوهان بكشيد.
۸. دست‌ها را بيش از اندازه نشوييد و استفاده از پاك‌كننده‌هاي شيميايي را كاهش دهيد
بي‌شك شستن دست‌ها كاري منطقي و براي سلامتي مفيد است اما شستن بيش از اندازه‌ي دست‌ها براي ناخن‌ها خوب نيست. اگر به خاطر شغل‌تان شستن دست‌هاي‌تان به دفعات ضروري است، مرتب از كرم‌هاي مرطوب‌كننده استفاده كنيد و هر از گاهي به طور خاص اطراف كوتيكول را مرطوب كنيد.
هنگام انجام كارهاي خانه و شست‌وشو تا جايي كه ممكن است از تماس با شوينده‌هاي شيميايي مانند مايع ظرف‌شويي اجتناب كنيد، بهتر است دستكش بپوشيد.
۹. از شامپو‌ي‌تان غافل نشويد
بيشتر خانم‌ها متوجه ناسازگاري شامپو با موهايشان مي‌شوند؛ اما ممكن است متوجه نشوند شامپويي كه استفاده مي‌كنند با ناخن‌هاي‌شان سازگار نيست حتي اگر براي موهايشان خوب باشد. اين مسئله به ويژه در مورد شامپوهاي مخصوص موهاي چرب كه براي جداسازي چربي‌ها از پوست سر توليد شده‌اند، رخ مي‌دهد. اگر ناخن‌هاي‌تان خشك هستند و از صابون‌ها يا ديگر محصولات جاذب چربي استفاده مي‌كنيد، ممكن است ناخن‌هاي‌تان آسيب ببيند.
۱۰. به جاي كاشت ناخن، از ناخن مصنوعي استفاده كنيد
همه‌ي كارشناسان ما معتقدند كاشت ناخن كار سودمندي نيست و در موارد بسياري باعث عفونت‌هاي قارچي و باكتريايي و گاهي آسيب‌هاي دائمي مي‌شود. اگر به كاشت ناخن اصرار داريد بهتر است براي داشتن ناخنهاي زيبا، از ناخن مصنوعي يا روش‌هاي كاشت بر پايه‌ي ناخن مصنوعي (تيپ) استفاده كنيد. هرچند اين روش هم ممكن است آسيب‌زا باشد، به دليل اينكه فضاي كمتري از سطح ناخن پوشيده مي‌شود، احتمال آسيب كاهش مي‌يابد.
هشدار: برخي موادي كه در كاشت ناخن استفاده مي‌شوند حاوي ماده‌اي به نام متيل‌متاآكريليت (MMA) هستند كه بنابر نظر اداره‌ي دارو و غذا‌ي آمريكا مصرف آنها خطرناك و در آمريكا ممنوع است. اين ماده به شدت حساسيت‌زاست و آسيب‌هاي جدي به ناخن مي‌زند. اما به دليل ارزان بودن، آرايشگاه‌هاي بسياري از آن استفاده مي‌كنند. تيزبين باشيد؛ اگر مواد كاشت ناخن بوي تندي دارند، اگر ناخن كاشته‌شده به سختي سوهان مي‌خورد يا به آساني خيس نمي‌خورد، احتمالا حاوي MMA است.
۱۱. ناخنهاي پا را فراموش نكنيد
همه‌ي مراقبت‌هاي لازم براي ناخنهاي دست، براي ناخنهاي پا هم ضروري است و چه بسا اهميت آنها در اين مورد بيشتر هم باشد؛ چون پاها معمولا مدت طولاني در كفش و در محيطي تاريك و مرطوب قرار دارند كه امكان رشد قارچ و باكتري را افزايش مي‌دهد. براي پديكور از لوازم شخصي خود استفاده كنيد و از ناخن‌كار بخواهيد با كوتيكول و قسمت‌هاي زير ناخن كاري نداشته باشد. يك نكته‌ي مهم در مورد ناخنهاي پا، اجتناب از كوتاه كردن با زاويه است، ناخن‌ها را صاف كوتاه كنيد در غير اين صورت در گوشه‌ها احتمال فرو رفتن ناخن در گوشت زياد مي‌شود كه بسيار دردناك است و ممكن است منجر به عفونت شود.
۱۲. مراقب نشانه‌ي بيماري‌ها در ناخن‌ها باشيد
در پاسخ به اين سوال كه چگونه ناخنهاي زيبايي داشته باشيم، بايد گفت كه اول بايد مراقب نشانه‌هاي بيماري باشيد. بيشتر وقت‌ها مشكلات و آسيب‌هاي ناخن ناشي از اثرات محيطي مانند تماس با پاك‌كننده‌هاي شيميايي، مصرف محصولات خشك‌كننده‌ي ناخن يا آسيب‌هاي فيزيكي مثل جويدن ناخن است. با اين حال بنابر توصيه‌ي انجمن متخصصان پوست آمريكا، برخي مشكلات ناخن ممكن است ناشي از برخي بيماري‌ها باشند. اين نشانه‌هاي مي‌تواند راهنماي شما براي يافتن مشكل اصلي باشند:
- ناخنهاي سفيد نشانه‌ي مشكلات كبدي است.
- ناخن نيمه‌سفيد نيمه‌صورتي نشانه‌ي مشكلات كليوي است.
- ناخن زرد و ضخيم با رشد كند نشانه‌ي مشكلات ريوي است.
- بستر ناخن رنگ‌پريده نشانه‌ي كم‌خونيست.
- ناخن با لكه‌هاي زردرنگ و قرمزي كم‌رنگ در پايه‌ي ناخن نشانه‌ي ديابت است.
در سال ۲۰۰۵ گروهي از پزشكان ايرلندي به اين نتيجه رسيدند كه نشانه‌هاي زودرس پوكي استخوان (osteoporosis) ممكن است در ناخن‌ها آشكار شود. در پژوهش دانشگاه ليمريك (University of Limerick) مشخص شد مقدار ماده‌اي به نام دي‌سولفيد باند (disulphide bond) كه هم در ناخن و هم در استخوان وجود دارد، در مبتلايان به پوكي استخوان كاهش مي‌يابد.
اگر متوجه نشانه‌هاي بيماري در خود شديد، و اگر مي‌خواهيد ناخنهاي زيبا داشته باشيد، حتما به پزشك مراجعه كنيد.
در مورد اسپاي مو بيتر بدانيد