اگر عادت كنيد با حوصله به ديگران توجه كنيد، خواه اين‌كه به آرامي تغيير مسير دهيد و به دوستي سلام كنيد يا به يك خانم سالمند در مترو كمك كنيد، نشان مي‌دهيد داراي هوش هيجاني هستيد.
آيا نمي‌دانيد داراي هوش هيجاني هستيد يا خير؟ در ادامه به ۱۴ مورد كه نشان مي‌دهند داراي EQ بالايي هستيد، اشاره مي‌كنيم.
۱. در مورد آدم‌هايي كه نمي‌شناسيد، كنجكاو هستيد.
آيا عاشق ملاقات آدمهاي جديد هستيد، و پس از اين‌كه تازه با كسي آشنا شديد به طور طبيعي تمايل داريد، كلي سوال آنها بپرسيد. اگر اين‌طور است، درجه‌ي خاصي از همدلي، به عنوان يكي از اجزاي مهم تشكيل‌دهنده‌ي هوش هيجاني، درون‌تان وجود دارد. آدم‌هايي كه همدلي بالايي دارند (HEPs) – كساني كه پذيراي نيازها و احساسات ديگران هستند، و در رفتارهاي‌شان به اين نيازها توجه مي‌كنند – معمولا چيز بسيار مهمي درون‌شان وجود دارد: آنها در مورد غريبه‌ها بسيار كنجكاو هستند و با آغوش باز از دانستن اطلاعات بيشتر در مورد آنها استقبال مي‌كنند.
كنجكاوي در مورد ديگران راهي براي پرورش همدلي نيز است. رومن كريزناريچ، مولف كتاب در دست چاپِ همدلي: كتاب راهنما براي تحول، در وب‌گاه گريترگود مي‌نويسد: ” كنجكاوي همدلي‌مان را افزايش مي‌دهد؛ وقتي با آدمهاي خارج از چرخه‌ي معمول اجتماعي‌مان صحبت مي‌كنيم، با نحوه‌ي زندگي و جهان‌بيني‌هاي بسيار متفاوتي نسبت به خودمان، مواجه مي‌شويم.”
۲. رهبر شايسته‌اي هستيد
به اعتقاد گلمن، معمولا همه‌ي رهبرانِ استثنايي يك ويژگي مشترك دارند. علاوه بر نيازهاي سنتي كسب موفقيت – استعداد، بلندهمتي و اخلاق كاري قوي – آنها داراي درجه‌ي بالايي از هوش هيجاني هستند. وي در تحقيق خود، با مقايسه‌ي افراد معمولي با كساني كه جزء بهترين رهبران ارشد بودند، دريافت نزديك به ۹۰ درصد تفاوت‌هايي كه در شناخت‌نامه‌هاي اين دو گروه وجود دارند ارتباطي به توانايي ادراكي‌شان ندارد، بلكه مربوط به هوش هيجاني‌شان هستند.
گلمن در مجله‌ي كسب‌وكار هاروارد مي‌نويسد: "هر قدر جايگاه فردي يك مجري مشهور بالاتر باشد، به دليل اثربخشي بالاي‌اش، قابليت‌هاي هوش هيجاني بالاتري در وي بروز مي‌كند.”
۳. نقاط قوت و ضعف‌تان را مي‌شناسيد
بزرگ‌ترين نشانه‌ي خودآگاهي اين است كه در مورد شناخت خودتان صداقت داشته باشيد – بدانيد در چه موضوعاتي مهارت داريد، چه جاهايي نياز به تلاش بيشتر داريد، و همه‌ي اين‌ها را در خودتان بپذيريد. يك فرد باهوش هيجاني مي‌داند چگونه نقاط قوت و ضعف‌اش را بشناسد، و مي‌تواند در ذهن‌اش تحليل كند چگونه در اين چارچوب موثرترين كاركردش را ارائه دهد. اين آگاهي باعث ايجاد اعتماد به نفس قوي مي‌شود كه از نظر گلمن يكي از عوامل مهم هوش هيجاني است.
وي مي‌گويد: "اگر بدانيد واقعا در چه موضوعاتي تاثيرگذاري بيش‌تري داريد، پس مي‌توانيد در آن موضوعات با اعتماد به نفس كامل كار كنيد”.
۴. به خوبي به همه چيز توجه مي‌كنيد
آيا با هر صدايي، نوشته‌اي و فكر گذرايي تمركزتان را از دست مي‌دهيد؟ در اين صورت، اين مسئله مي‌تواند شما را از عمل كردن در بالاترين سطح هوش هيجاني باز دارد. ولي به گفته‌ي گلمن، توانايي مقاومت در برابر عوامل حواس‌پرتي و تمركز بر آن‌چه در حال انجامش هستيد بزرگ‌ترين راز هوش هيجاني است. بدون حضور دروني و اجتماعي، پرورش خودآگاهي و ايجاد روابط قوي كار دشواري است.
گلمن مي‌گويد: "اگر فردي در دوران كودكي بتواند بر كار يا درس‌اش تمركز كامل داشته باشد و خواندن يك نوشته‌ي غير مهم يا انجام يك بازيِ ويدئويي را به بعد از اتمام كار اصلي‌اش موكول كند… مي‌تواند با قدرت پيش‌بيني كند در بزرگ‌سالي به موفقيت مالي مي‌رسد؛ اين عامل از داشتن IQ بالا يا ثروت خانوادگي، بسيار مهم‌تر است. اين توانايي را مي‌توانيم به كودكان‌مان آموزش دهيم”.
۵. دقيقا مي‌دانيد از چه چيزي ناراحت هستيد
همه‌ي ما در طول روز برخي تغييرات هيجاني را تجربه مي‌كنيم، و معمولا هم نمي‌دانيم اين موج عصبانيت يا اندوه از كجا آمده است. ولي مهم‌ترين جنبه‌ي خودآگاهي، تواناييِ شناساييِ دلايل هيجانات و ناراحتي‌هاي‌مان است.
با خودآگاهي مي‌توانيد به جاي اين‌كه هيجانات را اشتباهي بشناسيد يا ناديده بگيريد، آنها را در لحظه‌ي بروز شناسايي كنيد. آدمهاي باهوش هيجاني در لحظه‌ي بروز هيجانات اندكي درنگ مي‌كنند، احساسات‌شان را درك مي‌كنند و تاثير هيجانات را بر آنها ارزيابي مي‌كنند.
۶. با اغلب آدم‌ها كنار مي‌آييد
گلمن مي‌گويد: "داشتن روابط موثر و راضي‌كننده نشانه‌ي داشتن هوش هيجاني است”.
۷. عميقا تمايل داريد فرد بااخلاق و خوبي باشيد
يك جنبه از هوش هيجاني "هويت اخلاقي”مان است كه نشان مي‌دهد به چه ميزان تمايل داريم خودمان را به عنوان يك آدم اخلاقي و مهربان ببينيم. اگر شما هم تمايل داريد اين بخش از وجودتان را پرورش دهيد (صرف‌نظر از اين‌كه نحوه‌ي رفتارتان در شرايط مشابهِ گذشته گونه بود)، حتما داراي EQ بالايي هستيد.
۸. با حوصله و شكيبايي به ديگران كمك مي‌كنيد
اگر عادت كنيد با حوصله به ديگران توجه كنيد، خواه اين‌كه به آرامي تغيير مسير دهيد و به دوستي سلام كنيد يا به يك خانم سالمند در مترو كمك كنيد، نشان مي‌دهيد داراي هوش هيجاني هستيد. بسياري از ما در اغلب اوقات به خودمان و كارهاي‌مان تمركز مي‌كنيم. و دليل اين مسئله هم آن است كه آن‌قدر در شرايط استرس‌زا و با مشغله‌ي زياد دور خودمان مي‌چرخيم و دنبال انجام كارهاي‌مان هستيم كه به راحتي هيچ زماني براي توجه (چه رسد به كمك) به ديگران نداريم.
گلمن در برنامه‌ي تدتاك با موضوع مهرباني اين‌گونه عنوان كرد: "در همه‌ي انسان‌ها طيفي وجود دارد كه از حالت كامل خودغرقي (self-absorption) به سوي توجه و همدلي و مهرباني پيش مي‌رود. حقيقت اين است كه اگر تمركزمان به خودمان باشد، اگر غرق در خويشتن شويم – كه اغلب در طول روز اين‌گونه هستيم – واقعا ديگر نمي‌توانيم به ديگران توجه كنيم”.
آگاهي بيشتر از دنياي اطراف‌مان، برخلاف غرق شدن در دنياي كوچك درون‌مان، و پرورش بذر مهرباني – از اجزاء مهم EQ هستند.
۹. در خواندن حالات چهره‌ي آدم‌ها ماهر هستيد
توانايي حس كردن احساسات ديگران از نشانه‌هاي مهم EQ بالا است.
۱۰. پس از سقوط، به سرعت كمر راست مي‌كنيد
اين‌كه چگونه با اشتباهات و موانع كنار مي‌آييد، تا حدودي زيادي مي‌تواند شخصيت‌تان را نشان دهد. افراد باهوش هيجاني بالا مي‌دانند اگر قرار باشد فقط يك كار در زندگي‌مان انجام دهيم، اين است كه به راه درستي كه مي‌رويم ادامه دهيم. وقتي يك فرد باهوش هيجاني شكست يا مانعي را تجربه مي‌كند، مي‌تواند به سرعت خود را بازيابد. اين مسئله تا حدودي به دليل توانايي‌شان در تجربه‌ي آگاهانه‌ي هيجاناتِ منفي است؛ به شكلي كه به اين هيجانات اجازه‌ي تسلط بر رفتارهاي‌شان را نمي‌دهند، و اين كار قدرت انعطاف‌پذيري‌شان را بالاتر مي‌برد.
باربارا فردريكسن، مولف مثبت‌گرا در مصاحبه‌اش با مجله‌ي اكسپريِنس لايف گفت: "افراد انعطاف‌پذير هيجانات منفي‌شان را پنهان نمي‌كنند، بلكه اجازه مي‌دهند در كنار احساسات ديگرشان قرار بگيرد. با اين كار، به صورت هم‌زمان احساس مي‌كنند ‘در مورد اين موضوع ناراحت هستم’، و به اين موضوع نيز فكر مي‌كنند ‘ولي از آن موضوع راضي هستم'”.
۱۱. ويژگي‌هاي افراد را به درستي حدس مي‌زنيد
هميشه قادر بوده‌ايد از همان ابتداي آشنايي، متوجهِ نوع شخصيت فرد مقابل‌تان شويد – و كم‌تر پيش مي‌آيد حدس‌تان اشتباه باشد.
۱۲. به صداي دروني‌تان اعتماد مي‌كنيد
به گفته‌ي گلمن، فرد باهوش هيجاني با اطمينان بر بينش و بصيرت‌اش تكيه مي‌كند. اگر بتوانيد به خودتان و هيجانات‌تان اعتماد كنيد، ديگر دليلي ندارد صداي دروني‌تان (يا آن حالتي كه در دل‌تان احساس مي‌كنيد) را كه راه را به شما نشان مي‌دهد ناديده بگيريد.
۱۳. هميشه به خودتان انگيزه مي‌دهيد
آيا در كودكي، حتي اگر قرار نبود به شما جايزه‌اي بدهند، باز هم بلندهمتي و سخت‌كوشي مي‌كرديد؟ اگر در همان آغاز هميشه به خودتان انگيزه مي‌داديد – و توجه و انرژي‌تان را فقط معطوف پيگيري اهداف‌تان مي‌كرديد – احتمالا EQ بالايي داريد.
۱۴. مي‌دانيد در چه مواقعي جواب منفي بدهيد
طبق گفته‌ي گلمن، خودتنظيمي، به عنوان يكي از ۵ جزء هوش هيجاني، به معني توانايي در منظم كردنِ خودتان و اجتناب از عادات ناسالم است. آدمهاي با هوش هيجاني معمولا براي تحمل استرس (محرك عادات بد در خيلي از آدم‌ها) و كنترل آرزوهاي‌شان آمادگي كامل دارند.
در مورد اسپاي مو بيتر بدانيد